Dieta w niedoczynności tarczycy i Hashimoto

           Niedoczynność tarczycy to choroba charakteryzująca się niedoborem lub niewłaściwym działaniem hormonów tarczycy. Najczęstszą przyczyną tego schorzenia jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, czyli choroba Hashimoto. W jej przebiegu dochodzi do upośledzenia funkcjonowania układu odpornościowego i patologicznej sytuacji, w której organizm produkuje przeciwciała przeciwko własnym komórkom tarczycy i tym samym doprowadza do stanu zapalnego w narządzie.

Diagnostyka, leczenie i powikłania choroby to temat na odrębny artykuł i na innego bloga. W tym tekście skupię się przede wszystkim na tym, jak poprzez odpowiednie odżywianie można wspomóc funkcjonowanie tarczycy i na co zwracać uwagę, aby ustrzec się przed nieprzyjemnymi objawami niedoczynności.

Spowolnione tempo przemiany materii i otyłość

                Hormony tarczycy odpowiadają za szereg ważnych reakcji w naszym organizmie, m.in. regulują tempo przemiany materii. Przy ich niedoborze lub nieprawidłowym działaniu dochodzi do obniżenia metabolizmu, co w efekcie może przyczynić się do zwiększenia masy ciała chorego. Dlatego osoby borykające się z problemami tarczycy muszą szczególnie uważać na ilość i jakość spożywanego pożywienia. Ich dieta z założenia  powinna zawierać lekki deficyt kaloryczny oraz składać się przede wszystkim z naturalnych i nieprzetworzonych produktów. Nie można jednak popadać w skrajność- głodówki i diety o bardzo mocno obniżonej kaloryczności mogą wręcz pogłębić problem i jeszcze bardziej upośledzić metabolizm.

Pełnowartościowe białko w diecie

                W diecie osoby z niedoczynnością tarczycy ważną rolę odgrywa białko. Jego zwiększone spożycie (20-25% kaloryczności diety) wiąże się z podwyższeniem podstawowej przemiany materii oraz usprawnieniem syntezy hormonów tarczycy (aminokwas tyrozyna bierze udział w syntezie prekursorów hormonów). Najlepszym źródłem aminokwasów jest pełnowartościowe białko pochodzenia zwierzęcego- jaja, mięso, podroby, ryby- produkty te zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy. Co z mlekiem, które również jest produktem odzwierzęcym? Istnieją przesłanki, że mleko krowie powinno być z różnych powodów ograniczane w diecie osoby chorej na Hashimoto, aczkolwiek trudno o wiarygodne badania w tym temacie. Najlepszym sposobem jest obserwacja własnego organizmu- jeśli po spożyciu produktów mlecznych obserwujesz u siebie przykre dolegliwości,  warto zastanowić się nad wykluczeniem nabiału z diety i wprowadzeniem  w jego miejsce chociażby mleka roślinnego i innych produktów bogatych w wapń.

Wartościowe tłuszcze

                Diety niskotłuszczowe nie są zalecane osobom z zapaleniem tarczycy, gdyż mogą spowodować zaburzenia w funkcjonowaniu układu odpornościowego chorego oraz przyczynić się do niewystarczającego wchłaniania ważnych składników, np. witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Warto zadbać o odpowiednią podaż wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które wspomagają działanie tarczycy i jej hormonów oraz mają potwierdzone działanie przeciwzapalne. Ich głównym źródłem są ryby morskie, tran oraz w mniejszej ilości olej lniany.

Węglowodany dobrej jakości

W przebiegu niedoczynności tarczycy często obserwuje się u chorych problemy z gospodarką węglowodanową. Wiąże się to z koniecznością zwrócenia uwagi na jakość tego, co ląduje na naszym talerzu. Zamiast słodkiej bułki, sięgnij po owoce lub warzywa, a w miejsce makaronu wprowadź kasze lub ryż. Produkty bogate w błonnik pomogą Ci nie tylko w walce z zaparciami (które niestety są często spotykaną przypadłością wśród osób z niedoczynnością tarczycy), ale pozwolą także unormować poziom cukru we krwi.

Ostatnio modna stała się kwestia stosowania diety bezglutenowej. Trwają badania kwestionujące konieczność eliminacji glutenu z diety osób chorych na Hashimoto i/lub inne choroby autoimmunologiczne. Nie ma oficjalnych wytycznych w tej sprawie, aczkolwiek praktyka pokazuje, że niekiedy eliminacja pszenicy, żyta i jęczmienia (zboża naturalnie zawierające gluten) może przynieść szereg korzystnych efektów. Może więc warto spróbować?

Witamina D

Witamina D ze względu na swoje immunomodulujące właściwości (stymuluje układ odpornościowy) ma istotne znaczenie w przebiegu choroby Hashimoto. Wykazano, że większość pacjentów z Hashimoto cierpi na jej niedobór. Wiąże się to z koniecznością suplementacji, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy ekspozycja na słońce jest dużo mniejsza niż latem. Do źródeł pokarmowych witaminy D należą przede wszystkim ryby morskie, mniejsze jej ilości możemy również znaleźć w jajach, produktach mlecznych i olejach roślinnych.

Inne ważne czynniki

Na koniec chciałabym zwrócić uwagę na kilka dodatkowych czynników odgrywających ważną rolę w funkcjonowaniu i leczeniu tarczycy. Istnieją substancje, które zaburzają wchłanianie i działanie leków stosowanych w niedoczynności tarczycy, np. nadmiar błonnika w diecie (szczególnie tego syntetycznego), nadmiar kofeiny oraz sok grejpfrutowy. Po zażyciu lekarstw należy również zwrócić uwagę, aby posiłek nie obfitował w produkty mleczne bogate w wapń.

Ponadto, w diecie warto ograniczyć substancje zwane goitrogenami, które wiążą się z jodem i tym sposobem zaburzają syntezę hormonów tarczycy. Można je znaleźć w soi, brokułach, brukselce, kalafiorze, kapuście i rzepie. Aktywność tych substancji spada po obróbce termicznej, dlatego też całkowita ich eliminacja z diety (przy założeniu, że dostarczamy na co dzień odpowiednią ilość jodu) nie jest konieczna.

Na sam koniec- najważniejszy aspekt, aczkolwiek mało związany z dietą. Jednym z najbardziej destrukcyjnych  czynników w naszym codziennym życiu jest stres, od którego tak trudno jest się przecież uwolnić. Stres niszczy tkankę tarczycy i znacznie utrudnia jej funkcjonowanie, dlatego uzupełnieniem leczenia farmakologicznego jest nie tylko odpowiednia dieta, ale i spokojny umysł.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save